Biologia
Rozród. Kiełb osiąga dojrzałość płciową po 2 latach życia, chociaż niektóre samce są już dojrzałe po pierwszym roku. Wczesną wiosną kiełb zgrupowany w niewielkie stadka zajmuje piaszczyste lub żwirowate, płytkie odcinki strefy przybrzeżnej rzek i jezior. Stadka takie złożone są zwykle z osobników różnej wielkości. Często wśród kiełbi spotkać można pojedyncze egzemplarze kozy. Rozród rozpoczyna się w końcu kwietnia lub w maju, w czasie gdy płoć kończy składanie jaj. Jaja składane są na korzeniach, kamieniach, czasem wśród roślinności, zawsze jednak w miejscach piaszczystych lub żwirowatych. Dzięki substancji kleistej jaja przylepiają się do podłoża. Kolor jaj w jajnikach jest szarożółty lub szaropomarańczowy. Po napęcznieniu w wodzie jaja stają się niebieskawe. Indywidualna płodność absolutna samic o długości od 6,6 do 8,7 cm i masie ciała od 3,5 do 13,0 g w jeziorze Dgał Wielki waha się w granicach od 1300 do 5600 jaj. Płodność względna tych samic wynosi od 258 000 do 500 000 jaj na 1 kg masy ciała samic. W rzece Soła (Skóra i Włodek, 1966) płodność absolutna kiełbi jest niższa i u ryb o średniej długości 12,3 cm i masie ciała 28,2 g nie przekracza 4700 jaj.
Rozród prawdopodobnie jest wielomiotowy, gdyż po zaobserwowanym rozrodzie jeszcze w czerwcu spotykano samice, które miały w jajnikach znaczne ilości dużych jaj nie ulegających resorpcji. Najłatwiejszy do zaobserwowania jest początkowy okres rozrodu, kiedy kiełbie, zebrane w wielkie stada, wykonują energiczne ruchy tarło-we wyginając się i ocierając się gwałtownie o dno, a nawet wyskakując nad powierzchnię wody.
Pokarm. W ciągu całego lata i jesieni kiełb przebywa na żerowisku w płytkiej strefie przybrzeżnej. Odżywia się w głównej mierze larwami ochotkowatych i jętek, chruścikami, drobnymi skorupiakami oraz szczątkami roślin. Pokarm pobiera prawie wyłącznie z dna. Największą aktywność w pobieraniu pokarmu przejawia w godzinach rannych i pod wieczór. W środku dnia, zwłaszcza w czasie upalnej pogody, kiełb, zgromadzony w stada, leży prawie nieruchomo na dnie, podpierając się szeroko rozstawionymi płetwami parzystymi. Podobnie czyni nocą, lecz wtedy nie przebywa w miejscach otwartych, ale szuka schronienia wśród roślinności, gałęzi, kamieni itp. Z chwilą nastania zimy nie odpływa od razu od strefy przybrzeżnej. Łatwo go wtedy zaobserwować pod przezroczystym lodem jak pływa stadkami tuż nad dnem. O miejscu i przebiegu zimowania brak jednak bliższych danych. .
Wzrost. Tempo wzrostu kiełbia jest zróżnicowane i wyraźnie zależy od warunków środowiska. Osobniki żyjące w rzekach mają szybsze tempo wzrostu i dorastają do większych rozmiarów niż ryby żyjące w wodach stojących. Kiełb żyje do 7 lat. W rzekach zwykle dorasta do 15 cm, a w jeziorach do 10 cm długości ciała. Większe osobniki spotykane są bardzo rzadko.
Siedlisko i znaczenie gospodarcze
Kiełb jest gatunkiem rozprzestrzenionym na terenie całej Polski. Jest właściwie rybą rzeczną, ale spotkać go można, i to w dużych ilościach, w wodach stojących. Lubi stanowiska gdzie woda jest czysta, a dno piaszczyste lub żwirowate. Przebywa stadnie na płyciznach, z dala od silnego prądu wody. Jest rybą mało płochliwą. Spłoszone stadko odpływa niedaleko i zaraz powraca na poprzednie miejsce. Mącąc silnie wodę można zwabić kiełbie, które prawdopodobnie w poszukiwaniu pokarmu podpływają bez lęku ocierając się nawet o nogi brodzącego człowieka.
Kiełb nie ma u nas praktycznie żadnego znaczenia gospodarczego, chociaż w niektórych miejscach występuje bardzo licznie. Poławiany jest czasem przez wędkarzy, którym służy za przynętę dla ryb drapieżnych. Jest tylko czasem używany jako ryba konsumpcyjna, mimo że jego mięso jest bardzo smaczne, zwłaszcza wysoko cenione we Francji. Kiełb nie jest objęty ochroną.
