Ukleja

Tabela. Wzrost długości ciała (l.c. i l.t. w cm) i masa ciała (Waga w g) uklei.

Rozwój. Inkubacja jaj przy temperaturze wody 21 °C trwa od 75 do 80 godzin. Wylęg ma długość od 4,4 do 4,5 mm. Na czwarty dzień od momentu wylęgu, przy temperaturze 21,5 do 22,5 °C następuje resorpcja woreczka żółtkowego (Krzykowski, 1968). Larwy długości ciała 10 mm mają szarozielony grzbiet, ich wysokość mieści się 8,5 razy w długości. Głowa stanowi 0,5 długości całkowitej. Oczy są stosunkowo duże i wytrzeszczone. Jelito jest proste i przyciemnione, pęcherz pławny nie podzielony. Nie są uwidocznione jeszcze kręgi oraz zęby gardłowe. W płetwie ogonowej wykształcają się promienie, a pozostałe płetwy zaczynają się dopiero rozwijać. W skórze znajduje się pigment w dwóch grzbietowych i dwóch bocznych rzędach. Przy długości ciała 11 mm pęcherz pławny jest już podzielony; rozwija się płetwa grzbietowa i odbytowa. W płetwach nieparzystych uwidaczniają się promienie, w płetwach parzystych są jeszcze niewidoczne. Przy długości ciała od 20 do 22 mm wszystkie płetwy są w pełni uwidocznione, następnie ukazuje się pokrywa łuskowa.

Pokarm. Młode ukleje żywią się zooplanktonem, dorosłe zaś zjadają larwy ochotkowatych lub opadające na powierzchnię wody owady. Największe osobniki żywią się narybkiem ryb. W przewodach pokarmowych larw o długości od 10 do 15 mm przeważnie znajdowano skorupiaki planktonowe jak: Bosrfiina i Chydorus, w mniejszej ilości Cyclopidae i tylko nieliczne wrotki Rołatoria, a ze skorupiaków Daphnia (Kugel, 1942). W ciągu roku obserwuje się dużą zmienność ilościową zawartości przewodów pokarmowych oraz organizmów w nich występujących. W grudniu, styczniu i lutym ukleje odżywiają się organizmami roślinnymi oraz nieliczną ilością skorupiaków planktonowych. W przewodach pokarmowych ryb złowionych w marcu i kwietniu obserwuje się zdecydowany udział owadów, natomiast w maju, czerwcu i lipcu oprócz pokarmu znad powierzchni wody dominują ochotkowate. W sierpniu, wrześniu i październiku obserwuje się najwyższy udział skorupiaków planktonowych.

We wrześniu stwierdzono jednocześnie jesienny szczyt występowania w pokarmie owadów. Jesienią zaobserwowano najwyższy procent wypełnienia przewodu pokarmowego. W listopadzie zmniejsza się w pokarmie udział owadów, a dominują skorupiaki planktonowe. Zmniejsza się także procent wypełnienia przewodu pokarmowego. Powyższe dane przedstawiono na podstawie prowadzonych badań nad ukleją (Kugel, 1942), pochodzącą z dopływów przymorskich okolic Kaliningradu. Czasami, zwłaszcza w okresie między składaniem jaj, obserwowano zjadanie przez ukleję własnych jaj. Ukleja konkuruje pokarmowo z rybami planktonożernymi. Przy racjonalnej, intensywnej gospodarce sielawowej w jeziorach, celowo ogranicza się stado uklei ze względu na konkurencję pokarmową. Późną jesieńią zaobserwowano swoistą wędrówkę uklei z pelagialu do litoralu jezior. Podpływa ona wtedy w dużych stadach tworząc skupiska składające się z różnych roczników. Obserwowane były również przez rybaków duże koncentracje uklei na zimowiskach. W zasadzie jednak ukleja nie wykazuje skłonności do większych wędrówek. Najczęściej przebywa w jednych i tych samych miejscach zbiornika wodnego.

Wzrost. Ukleja jest rybą osiągającą 20 cm długości całkowitej i od 50 do 60 g masy ciała. Przy określaniu wieku mogą powstać omyłkowe odczyty, ponieważ ryby wolniej rosnące mają pod koniec pierwszego roku tylko od 15 do 25 mm i nie mają łuski, dlatego niektóre dwuletnie egzemplarze mogą wyglądać na roczne (Bauch, 1970).

Siedlisko i znaczenie gospodarcze

Jak już poprzednio wspomniano, ukleja występuje w Polsce zarówno w rzekach, jak i w jeziorach. Wszędzie jest bardzo pospolita. Nie stwierdzono jej jedynie w Tatrach i Górach Świętokrzyskich. W rzekach najczęściej zasiedla krainę brzany i leszcza. Przebywa głównie w głębokich jeziorach i zasiedla przeważnie strefę przybrzeżną, zwłaszcza w okolicy przystani, pomostów, budowli wodnych itp. Starsze roczniki bytują w plosie jeziornym. Często zdradza swą obecność przez wyskakiwanie nad powierzchnię wody, chwytając owady albo uciekając przed drapieżnikiem. Ukleja stanowi pokarm dla ryb drapieżnych. W głównej mierze jest pokarmem dla drapieżników w strefie przybrzeżnej, zwłaszcza szczupaka. Jest także pokarmem starszego okonia i sandacza. W rzekach często stanowi pokarm dla bolenia i głowacicy. Mięso uklei jest suche i niezbyt smaczne, ze względu na dość mocno wyczuwalną goryczkę. W miejscach masowego występowania bywa wykorzystywana do sporządzania konserw.

Z łuski, dzięki obfitości kryształków guaniny, pozyskuje się esencję perłową do wyrobu sztucznych pereł. W Paryżu w 1880 roku pozyskiwaniem esencji perłowej zajmowało się 29 fabryk. Ukleja w miejscach masowego połowu bywa używana również jako pasza dla trzody chlewnej oraz jako składnik mieszanek paszowych przy tuczu pstrąga. W połowach rybackich stanowi dobrą przynętę stosowaną przy sznurach węgorzowych. Ukleja używana jest również w połowach wędkarskich jako przynęta na ryby drapieżne.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *