Miętus

Rozwój. Rozwój embrionalny miętusa przy temperaturze 4°C trwa od 4 do 5 tygodni, to znaczy od około 112 do 140 stopniodni (Muller, 1960). Świeżo wylęgłe larwy mają średnią długość 4,34 mm i średnią masę 0,52 mg (Sorokin, 1968). Wyraźnie widoczne są duże oczy i woreczek żółtkowy jajowatej formy z kropelką tłuszczu. Przewód pokarmowy krótki, a głowa i tułów pigmentowana. Larwa wykonuje ruchy ogonem pływając w górę i w dół, często odpoczywa na dnie. W tym okresie następuje napełnianie pęcherza pławnego gazem i po 4 do 5 dniach larwy swobodnie poruszają się w toni wodnej. Po 10 dniach larwy mają od 4,5 do 5,0 mm długości i zaczynają się odżywiać drobnym planktonem. Małymi stadami pływają między roślinnością, a często przy samej powierzchni wody, wygrzewając się w słońcu. Większy narybek (od 1,5 do 2,0 mm), wykazuje skłonność do krycia się przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

Pokarm. Pokarm wylęgu miętusa (wielkości od 6,5 do 8,5 mm) stanowią formy rozwojowe widłonogów (Sorokin, 1968). Narybek wielkości od 10 do 30 mm odżywia się widłonogami i wioślarkami, a wielkości od 31 do 36 mm przechodzi zdecydowanie na pokarm bentoniczny. W warunkach głodowych zaobserwowano u narybku miętusa (12 mm) zjawisko kanibalizmu. Szczegółowe badania pokarmu miętusa w potoku Kośno wykazały, iż najwięcej było w nim pod względem masy żab, a następnie skąposzczetów, ryb i bezkręgowej fauny dennej (Draganik, 1964). Intensywność żerowania zależna jest od temperatury wody i jest największa wczesną wiosną i późną jesienią. Miętus po osiągnięciu długości ciała około 20 cm (l.t.) zaczyna odżywiać się rybami. Udział tych ryb zwiększa się wraz ze wzrostem drapieżnika. W pokarmie miętusa występuje sezonowa zmienność składników pokarmowych. Jesienią pokarm miętusa z potoku Kośno składał się z żab i fauny dennej a wiosną z ryb oraz larw jętek. Latem aktywność żerowania znacznie spada, a w nielicznym pokarmie z tego okresu występują organizmy żyjące w litoralu i sublitoralu – ośliczki i larwy ochotkowatych (Pliszka, 1953c). Częstym pokarmem miętusa są jaja ryb, zwłaszcza z rodzaju Coregonus, zjadane na miejscach rozrodu. W Zbiorniku Goczałkowickim podstawowym pokarmem miętusa były skąposzczety i larwy ochotkowatych a stopień wypełnienia (stosunek masy pokarmu do ogólnej masy ciała) wahał się od 0,51 do 5,70% (Skóra, 1965). Miętus może być konkurentem pokarmowym szczupaka, okonia, węgorza i suma.

Wzrost. Miętus osiąga w Polsce około 60 cm długości całkowitej i masę ciała około 2 kg. Maksymalna długość miętusa Lota lota lota (L.) przekracza nieco 1 m, a masa dochodzi do 32 kg. Wzrost długości i masy ciała miętusa przedstawiono w tabeli.

Wzrost długości ciała (l.c. w cm) i masy ciała (W w g) miętusa

Wiek miętusa odczytywany jest z otolitów, po uprzednim ich oszlifowaniu. Na otolicie widoczne są dwojakiego rodzaju pierścienie: szklistobiałe, zakładane latem po okresie wiosennego wzrostu i ciemne, zakładane zimą po okresie jesiennego wzrostu. Wzrost miętusa uzależniony jest od warunków hydrologicznych zbiornika oraz od warunków pokarmowych. Nie stwierdzono, aby na wzrost miały wpływ dojrzałość czy ewentualne występowanie pasożytów (przywra oczna, tasiemiec; Muller, 1960). Miętus nie ma wymiaru ochronnego ani nie ma okresu ochronnego.

Siedlisko i znaczenie gospodarcze

Miętus jest pospolitą rybą naszych wód śródlądowych, lecz ze względu na niezbyt liczne występowanie nie ma znaczenia gospodarczego. Przebywa w rzekach, jeziorach, zbiornikach zaporowych a czasem w stawach, gdzie dostaje się wraz z ciekiem doprowadzającym. W rzekach przebywa od ich górnego biegu (kraina pstrąga) do słonawych partii przyujściowych, a w jeziorach zamieszkuje najchętniej miejsca dobrze natlenione, z czystą wodą, głębsze i zimniejsze. Dogodnym miejscem przebywania miętusa w zbiorniku jest dno kamieniste i piaszczyste oraz brzegi poprzerastane korzeniami, gdzie znajduje naturalną kryjówkę. Żeruje głównie nocą, a w dzień przebywa w kryjówkach. Latem, na południowym obszarze występowania, przerywa żerowanie, a na pozostałym obszarze znacznie ogranicza.

Jest rybą niepożądaną ze względu na szkody jakie wyrządza na tarliskach łososiowatych np. sielawy. W krajowych połowach trafia się jako przyłów, zwłaszcza na wiosnę w żakach i mierożach. W północno-wschodniej Europie i na Syberii miętus ma znaczenie gospodarcze, poławiany jest na sprzęt pułapkowy stawiany na drodze jego wędrówki rozrodczej. Mięso miętusa jest chude, białe i bardzo smaczne, a szczególnym przysmakiem jest tłusta, delikatna wątroba. Olej sporządzony z wątroby miętusa ma znaczenie przy wyrobie niektórych środków farmaceutycznych. Miętus jest atrakcyjną rybą w połowach wędkarskich, lecz niezbyt często poławiany ze względu na uciążliwe warunki atmosferyczne panujące w okresie kiedy aktywnie żeruje (późna jesień, zima). Małe miętusy są dobrą przynętą na szczupaka i głowacicę.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *